سوره‌ای که شر دشمنان را از خواننده آن دفع می‌کند

قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت‌هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (صل الله علیه و آله) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم می‌پرداختند. به دلیل آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر از مفسران قرآن کریم می‌پردازیم.

بنا به گفته علمای شیعه قرائت این سوره به تنهایی در نماز جایز نبوده و باید همراه با سوره قریش به عنوان یک سوره خوانده شود.  

آثار و برکات سوره

رهایی از شر دشمن

 امام صادق (علیه السلام) می‌فرمایند: سوره فیل در مواجهه با دشمن خوانده شود نتیجه بخش است. همچنین آمده است: چهارشنبه که این سوره را ۹۸ بار بخوان و به جانب دشمنت بدم که البته مغلوب خواهد شد.

مانع غرق شدن در آب

 رسول خدا (صل الله علیه و آله) می فرمایند :  هر کس این سوره را تلاوت نماید خداوند او را تا پایان عمر از غرق شدن در آب و دگرگونی قیافه در امان می‌دارد.

ختومات مجرب

غلبه بر دشمن

الف: در کتاب حیاة الحیوان آمده است: هر گاه انسان بر کسی که از شرش می‌ترسد وارد شود کلمات «کهیعص حم عسق» را که ده حرف است بگوید و به ازای هر حرف که بر زبان می‌اورد یک انگشت از انگشتانش را ببندد از شست دست راست آغاز کند و به شست دست چب پایان برد. وقتی بدین جا رسید سوره فیل را در درونش بخواند و وقتی به لفظ «ترمیهم» رسید ده بار آن را تکرار کند و در هربار تکرار یکی از انگشتانش را که بسته شده را باز نماید. این دستور تجربه شده است.

ب: هر گاه انسان بر کسی که از شرش می‌ترسد سوره فیل را بخواند و «طیراً ابابیل» را خواند وچون به «ترمیهم» رسید از انگشت کوچک دست چپ گرفته تا به انگشت کوچک دست راس برسد ۱۰ بار بگوید: «ترمیهم» و انگشتان را یکی یکی ببندد، چون تمام ۱۰ تا را بست از انگشت کوچک دست راست را یکی یکی بگشایدو در هر بار بگوید: «بحجاره من سجیل» تا به انگشت کوچک دست چپ برسد و بعد بقیه سوره را بخواند تا تمام شود و بر آن ظالم بدمد به اذن خداوند غالب شود.

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان

أَلَمْ تَرَ کَیْفَ فَعَلَ رَبُّکَ بِأَصْحَابِ الْفِیلِ ﴿۱﴾
مگر ندیدى پروردگارت با پیلداران چه کرد (۱)

أَلَمْ یَجْعَلْ کَیْدَهُمْ فِی تَضْلِیلٍ ﴿۲﴾
آیا نیرنگشان را بر باد نداد (۲)

وَأَرْسَلَ عَلَیْهِمْ طَیْرًا أَبَابِیلَ ﴿۳﴾
و بر سر آن‌ها دسته دسته پرندگانى ا بابیل فرستاد (۳)

تَرْمِیهِمْ بِحِجَارَةٍ مِنْ سِجِّیلٍ ﴿۴﴾
[که]بر آنان سنگهایى از گل [سخت]مى‏ افکندند (۴)

فَجَعَلَهُمْ کَعَصْفٍ مَأْکُولٍ ﴿۵﴾
و [سرانجام خدا]آنان را مانند کاه جویده‏ شده گردانید (۵)

بر خلاف آنچه در میان مردم مشهور شده است، «أَبابِیلَ» نام پرنده‌ای خاص نیست، بلکه به معنای دسته دسته و گروه گروه است. «طَیْراً أَبابِیلَ» یعنی پرندگانی فوج فوج در دسته‌های پراکنده بر سر آن‌ها فرود آمدند. کلمه «طَیْراً» به معنای جنس پرندگان است، نه به معنای مفرد پرنده.

در شأن نزول این آیه می‌خوانیم:پادشاهی به نام ابرهه در یمن معبدی از سنگ مرمر ساخت و دستور داد مردم آن را زیارت و طواف کنند. مرد عربی به این معبد جسارت کرد. او لشکری فیل سوار را تا نزدیک مکه آورد تا به انتقام آن جسارت، کعبه را خراب کند.
خداوند نیز پرندگانی را که در منقارشان سنگریزه‌ای داشتند به سوی آنان فرستاد. با بارش سنگریزه ها، لشکر ابرهه مانند کاه خورد شده به زمین ریختند و نابود شدند. آن سال را عام الفیل نامیدند و پیامبر اسلام نیز در همان سال به دنیا آمد.

اصحاب فیل هم خورد شدند، هم تحقیر. «کَعَصْفٍ مَأْکُولٍ» تشبیه به کاهی که خوراک حیوان شده یعنی سرگین، بدترین تحقیر است.

پیام آیات سوره «فیل»

۱- برای هشدار به مجرمان، از نمونه‌های پیش رو و نزدیک استفاده کنید.(شهرت اصحاب فیل به قدری بوده که گویا جلو چشم است و نیازی به دلیل ندارد.) «أَ لَمْ تَرَ»
۲- تاریخ را فراموش نکنید. «أَ لَمْ تَرَ»
۳- کعبه قبل از اسلام نیز مقدس بوده و شکستن حرمت مقدسات کیفر دارد.«کَیْفَ فَعَلَ رَبُّکَ بِأَصْحابِ الْفِیلِ»
۴- قهر الهی نسبت به مجرمان، جلوه‌ای از ربوبیّت الهی است. «فَعَلَ رَبُّکَ»
۵-پرندگان مأموران خداوند هستند و شعور دارند. «أَرْسَلَ عَلَیْهِمْ طَیْراً أَبابِیلَ»
۶- اطلاع از طرح و نقشه دشمن و نقش بر آب کردن آن، مهم است. «یَجْعَلْ کَیْدَهُمْ فِی تَضْلِیلٍ»
۷- دشمن از بزرگ‌ترین تجهیزات جنگی (همچون فیل) برای هجوم استفاده می‌کند، امّا خداوند با استفاده از کوچک‌ترین حیوانات یعنی پرندگان آسمان، آن‌ها را نابود می‌کند. بِأَصْحابِ الْفِیلِ ... طَیْراً أَبابِیلَ
۸-دشمنان خدا هر چند مجهز باشند ناتوانند. بِأَصْحابِ الْفِیلِ ... کَعَصْفٍ مَأْکُولٍ
۹- سخت‌ترین کیفر برای اهانت به مقدسات است. (اقوام دیگر که هلاک شدند هیچ کدام مثل کاه جویده نشدند، بلکه یا روی خاک افتادند یا در آب غرق شدند.) «فَجَعَلَهُمْ کَعَصْفٍ مَأْکُولٍ»